portretten van uitzonderlijke landgenoten
‘Onze Lieve Heer heeft vreemde kostgangers’ en dorpsgenoot Arnold-Jan Scheer weet dat als geen ander. Als journalist en televisiemaker portretteerde hij meer dan duizend uiteenlopende excentrieke buitenbeentjes en schreef daar zijn boek ‘Legendarische Paradijsvogels’ over dat komende zondag in de Haarlemse bibliotheek wordt gepresenteerd.
Arnold-Jan Scheer (1947) begon zijn loopbaan midden jaren zestig als zeventienjarige leerling-journalist voor een Amsterdams huis-aan-huisblaadje. Hij maakte snel carrière en mocht in 1969 voor de Televizier, te midden van de toegestroomde wereldpers en zittend op de bedrand, verslag doen van de ‘Bed-In for Peace’ happening, waarbij John Lennon en Yoko Ono een week lang demonstratief in bed verbleven in het Amsterdamse Hilton Hotel.
Kleinen der aarde
Met collega Henri Remmers vormde hij jarenlang het duo ‘Scheer & Remmers’ dat voor de Nieuwe Revu, KRO en Veronica een serie spraakmakende interviews maakte met onder meer vooraanstaande politici, industriëlen en hoge geestelijken. Het hondsbrutale tweetal ging zelfs op bezoek bij de paus… Arnold-Jan Scheer had echter minstens zoveel belangstelling voor de kleinen der aarde.
Zijn voorliefde voor bijzondere eenlingen en originele zonderlingen loopt als een rode draad door zijn carrière. Voor de NCRV maakte hij het legendarische programma Showroom met reportages en portretten over eigenaardige personages en hetzelfde deed hij later voor de AVRO in zijn eigen programma Paradijsvogels.
De man die tramongelukken verzamelde
In 1982 organiseerde Arnold-Jan Scheer de avondvullende show ‘Paradijsvogels in Paradiso’, waarbij de Amsterdamse poptempel eenmalig werd omgebouwd tot een soort circustheater. “Ik noemde die show ‘naïef variété’ met als thema ‘de mens als amusement’. Er waren veel acts van mensen die zelf niet eens wisten dat ze een act hadden, zoals ‘de man die tramongelukken verzamelde’. Dat was een Amsterdammer die zijn leven lang, vaak voor dag en dauw zo’n beetje elk tramongeluk in de stad fotografeerde. In Paradiso gaf hij een diashow en het publiek was dolenthousiast. Het is m’n wens om binnenkort ook in Zandvoort speciale paradijsvogels te presenteren en ik hoop om weer een televisieprogramma zoals Showroom en Paradijsvogels te kunnen maken”, aldus Scheer die overigens zelf ook ruimschoots aan de criteria voor een paradijsvogel voldoet. Hij was nauw betrokken bij het ontstaan van de reizende theaterkermis Parade, waar hij ’s zomers in een eigen circustent meer dan tien jaar lang als de vuurspugende illusionist Celcius met een enorme elektrische cirkelzaag elke avond meerdere keren zijn assistente doormidden zaagde.
Voor zijn boek heeft Scheer geput uit de talrijke verhalen en reportages uit zijn zestigjarige (!) carrière. Daarnaast heeft hij daar het afgelopen jaar een tiental nieuwe aan toegevoegd. Het resultaat is een levend rariteitenkabinet met een vrolijke stoet originele eigenheimers uit alle lagen van de bevolking. Van straatarm tot stinkend rijk, van hyperintelligent tot verstandelijk beperkt en alles daar tussenin.
Ze hebben echter ook allemaal iets gemeen; een eigen plan, ze trekken zich van niets of iemand iets aan en balanceren dikwijls op de dunne scheidslijn tussen gek en geniaal. Zoals de professorsvrouw die kabouters kon zien, de menselijke antenne en de uitvinder van de haargroeihelm. Maar ook hemelbestormers, gevallen engelen, verarmde adel, levende kunstwerken, zelfbenoemde verlossers, obsessieve verzamelaars en schilderachtige criminelen passeren de revue.
Extra dimensie
Arnold-Jan Scheer geldt als een pionier van de uit Amerika overgewaaide ‘Gonzo-stijl’, oftewel participerende verslaggeving. Daarbij wordt de journalist als het ware onderdeel van het onderwerp dat hij beschrijft en dat voegt een extra dimensie toe aan een verhaal. Veel van de personages in het boek werden eerder door Scheer geportretteerd voor kranten, omroepgidsen, tijdschriften als Nieuwe Revu, Panorama en Haagse Post, radio en de televisieprogramma’s Showroom en Paradijsvogels. Die televisiereportages zijn eenvoudig terug te zien op de website van de auteur www.arnoldjanscheer.nl, en ook bereikbaar via de QR-code achterin het boek. Daar staat ook de lijst met de beschikbare beelden.
Legendarische Paradijsvogels bestaat uit ruim vijftig prettig geschreven hoofdstukken met korte verhalen en een hoog anekdotisch gehalte. Het is zeer geschikt om in één ruk uit te lezen of telkens een hoofdstuk voor het slapen gaan. Daarom is het ideaal voor op de koffietafel, het nachtkastje voor het hele gezin en dus ook voor onder de kerstboom of als geschenk van Sinterklaas. Legendarische Paradijsvogels (groot formaat paperback 257 pagina’s Uitgeverij De Kring) € 24,99 is vanaf maandag 18 november verkrijgbaar bij Bruna Zandvoort.
Piet Bom
Boekpresentatie bijwonen
Zondag 17 november wordt het boek Legendarische Paradijsvogels gepresenteerd in de Doelenzaal van Bibliotheek Haarlem. De middag zal worden ingeleid door cultuurhistoricus Marleen de Vries die ook de inleiding schreef. Vervolgens vertelt Arnold-Jan Scheer over zijn ontmoetingen met paradijsvogels en toont fragmenten uit zijn reportages. Na een optreden van de Duizenddichter en een interview met de Ouwe Hoeren wordt het eerste exemplaar overhandigd aan de theaterartiest Hakim. De presentatie is openbaar en vrij toegankelijk, aanmelden via info@uitgeverijdekring.nl is noodzakelijk.
Zondag 17 november, 14.00-16.00 uur – Doelenzaal Bibliotheek Haarlem Centrum, Gasthuisstraat 32.
